Hoofdstuk I: Doelstellingen en opdrachten
Deze statuten regelen de invoering en de werking van de gemengde participatieve commissie betreffende de hercontextualisering, de te nemen maatregelen en de oprichting van een gemengde participatieve commissie in Etterbeek.
De commissie wordt samengesteld voor een periode van maximaal 12 maanden vanaf haar installatie.
De gemengde participatieve commissie heeft tot doel om te debatteren over de verwijzingen naar het koloniale verleden in de openbare ruimte van onze gemeente.
Meer specifiek heeft de commissie de opdracht om, op basis van haar werkzaamheden, voorstellen of aanbevelingen te formuleren om de aandacht voor en de kennis van de koloniale afdruk op het gemeentelijke grondgebied te verbeteren, in het bijzonder door:
- De uitwerking van historische en pedagogische argumentaties die het mogelijk maken om de erfgoedelementen in de openbare ruimte van de gemeente die verband houden met het koloniale verleden in een context te plaatsen;
- Het behoud of de wijziging van die elementen;
- Het gebruik van artistieke creaties rond de kunstwerken van het kolonialisme om die kunstwerken te vervormen;
- De realisatie van educatief werk voor Etterbeekse jongeren over het koloniale geheugen in een breder kader van de strijd tegen discriminatie;
De commissie handelt zonder afbreuk te doen aan de opdrachten van de andere officiële adviserende instanties die werken binnen een gemeentelijke bevoegdheid.
Hoofdstuk II: Samenstelling
De leden van de commissie zijn als volgt verdeeld:
- 10 gemeenteraadsleden volgens een evenredige vertegenwoordiging, in toepassing van het systeem d'Hondt, tussen de fracties die de gemeenteraad vormen, in overeenstemming met artikel 120, alinea 2 van de Nieuwe Gemeentewet. Met dien verstande dat elke fractie recht heeft op minstens één vertegenwoordiger in de gemengde participatieve commissie.
- 20 leden die worden geloot, in naleving van de wetgeving over de bescherming van persoonsgegevens, door de dienst die daarvoor wordt aangesteld door het college van burgemeester en schepenen, uit de mensen die zich kandidaat hebben gesteld uit de 600 mensen naar wie de brief bij loting is toegestuurd of op basis van een spontane kandidatuur. De loting houdt zoveel mogelijk rekening met de drie principes:
- Gelijkheid mannen-vrouwen;
- 1/3 van de mensen is jonger dan 35 jaar
- Een representativiteit van de verschillende wijken in de gemeente;
Met dien verstande dat de gelote leden aan de volgende voorwaarden moeten voldoen:
- De volle leeftijd van zestien jaar hebben;
- Genieten zijn politieke en burgerrechten en niet het voorwerp uitmaken van een veroordeling of een beslissing die voor een gemeenteraadskiezer de uitsluiting of de opschorting van het kiesrecht meebrengt (stemrecht of verkiesbaarheidsrecht);
- Niet het voorwerp uitmaken van een veroordeling of een beslissing die voor de gemeenteraadsverkiezingen de uitsluiting of de opschorting van het stemrecht meebrengt;
- Niet een van de volgende mandaten of functies uitoefenen:
- Lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat, het Brusselse Parlement of het Europees Parlement;
- Lid van de federale regering of een gemeenschaps- of gewestregering;
- Burgemeester, schepen, OCMW-voorzitter, gemeenteraadslid of lid van de raad voor maatschappelijk welzijn.
- Er wordt een gemengd (een verkozene en een inwoner) en gelijk (een man en een vrouw) medevoorzitterschap gekozen binnen de gemengde participatieve commissie.
- De leden van het college van burgemeester en schepenen hebben het statuut van permanente waarnemers zonder stemrecht.
- Er wordt een secretariaat georganiseerd door de ambtenaar die daarvoor wordt aangesteld door de gemeentesecretaris.
De hoedanigheid van lid van de commissie is niet verenigbaar met:
- Lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat, het Brusselse Parlement of het Europees Parlement;
- Lid van de federale regering of een gemeenschaps- of gewestregering;
- Burgemeester, schepen, OCMW-voorzitter, gemeenteraadslid of lid van de raad voor maatschappelijk welzijn.
Om de afwezigheid van onverenigbaarheid vast te stellen, moeten de leden van de commissie vooraf verklaren dat zij zich niet in een van de voornoemde situaties van onverenigbaarheid bevinden.
Het mandaat van de leden die de commissie vormen eindigt bij de ontbinding van de organisatie, dat wil zeggen een jaar na haar installatie.
Er worden lijsten met plaatsvervangers opgesteld met het oog op de eventuele vervanging van leden tijdens het mandaat, overeenkomstig de procedure uit artikel 3 van dit reglement. Als een lid, nadat hij de volledige informatie heeft gekregen over het project, ervan afziet om deel te nemen aan de gemengde participatieve commissie of zich in een van de situaties van onverenigbaarheid bevindt, dan wordt hij vervangen door een ander lid dat ook wordt geloot. Daarom worden vooraf verschillende extra leden geloot.
De plaatsvervangers moeten beantwoorden aan dezelfde eisen als de effectieve leden van de commissie.
In geval van overlijden, ontslag, uitsluiting, onverenigbaarheid die wordt vastgesteld na de aanstelling of verhuizing buiten het gemeentelijke grondgebied van een lid dat werd aangesteld door loting, wordt dat lid vervangen door een plaatsvervanger volgens de volgorde van de ad hoc lijst van plaatsvervangers.
De gemeenteambtenaar die verantwoordelijk is voor participatie (burgerraadplegingen en -ontmoetingen) heeft met name de volgende taken:
- Toezien op de naleving van de doelstellingen van de commissie en op het gebruik als een goede huisvader van de budgettaire en andere middelen die eventueel worden toegekend aan de commissie;
- De uitnodigingen en de agenda van de commissie opstellen en versturen
- De vergaderingen begeleiden
- De logistiek coördineren
- Optreden als schakel tussen de commissie en de leden va het college van burgemeester en schepenen en de betrokken gemeentediensten
- Sub-werkgroepen oprichten in functie van de thema's die moeten worden behandeld
- Ervoor zorgen dat die sub-werkgroepen hun werkzaamheden uitvoeren
- De contactpersoon zijn van het begeleidingscomité en het aanspreekpunt van de leden
- De verbindingspersoon zijn tussen de deskundigen en het begeleidingscomité
Hoofdstuk III: Werking
Afdeling 1. Medevoorzitterschap
Tijdens haar eerste installatie wordt de commissie voorgezeten door het oudste lid van de commissie en de burgemeester, Vincent De Wolf. Tijdens die eerste vergadering en uiterlijk tijdens de tweede vergadering, kiest de commissie een gemengd (een verkozene en een inwoner) en gelijk (een man en een vrouw) medevoorzitterschap binnen de gemengde participatieve commissie.
Afdeling 2. Opdrachten
De gemengde participatieve commissie krijgt gedurende een periode van twaalf maanden vanaf haar installatie de volgende taken:
- Een overzicht maken van alle erfgoedverwijzingen op het gemeentelijke grondgebied (monumenten, standbeelden, straatnamen, herdenkingsplaten, enzovoort) die verband houden met de Belgische kolonisatie in Afrika, in het bijzonder door zich te baseren op onderzoeken en inventarissen die al werden uitgevoerd door de bevoegde gewestelijke en federale diensten, door verenigingen en door experten binnen dit domein.
- Luisteren naar de meningen van vertegenwoordigers van organisaties en verenigingen die worden erkend voor hun kennis en hun werk rond de koloniale geschiedenis en de herinneringsplecht en die meningen verzamelen alsook luisteren naar de wetenschappers die door de deskundigen of een meerderheid van de leden van de gemengde participatieve commissie worden voorgedragen met als doel om het koloniale verleden van België aan een kritisch onderzoek te onderwerpen;
- Op basis van haar werkzaamheden voorstellen of aanbevelingen formuleren om de aandacht voor en de kennis van de koloniale afdruk op het gemeentelijke grondgebied te verbeteren, in het bijzonder aan de hand van de punten uit artikel 2.
- Haar tussentijdse conclusies voorstellen tijdens een openbare vergadering;
- Na afloop van haar werkzaamheden een rapport opstellen dat de synthese vormt van de debatten en de voorstellen die zullen worden voorgelegd aan de gemeenteraad, onverminderd de initiatieven en bevoegdheden van het college en de raad binnen dit domein;
- Een huishoudelijk reglement opstellen met de praktische regeling van de vergaderingen van de commissie;
- Aangezien het over een werkgroep gaat, zijn de werkzaamheden van de gemengde participatieve commissie niet openbaar en wordt de identiteit van de burgers anoniem gemaakt in het rapport;
De commissie moet verwijzen naar de conclusies die de parlementaire commissie “Bijzondere commissie Congo” zal trekken op federaal niveau. Alsook de werkgroep van Urban Brussels.
Afdeling 3. Plenaire vergaderingen – Deelname
De commissie komt 4 tot 6 keer per jaar samen in plenaire zitting om te debatteren.
De leden van het college van burgemeester en schepenen hebben het statuut van permanente waarnemers zonder stemrecht.
Het publiek mag de plenaire zittingen bijwonen of er worden sprekers uitgenodigd, op voorwaarde dat die laatsten akkoord gaan met een extra aanwezigheid.
Op vraag van minstens twee derde van de leden kan de commissie vragen dat een bijkomende externe deskundige gehoord wordt over een dossier.
De commissie legt die aanvraag binnen 14 kalenderdagen voor aan het college van burgemeester en schepenen. Het college heeft de taak om, in naleving van de wetgeving betreffende de overheidsopdrachten, een externe deskundige aan te stellen die aanwezig zal zijn op een volgende zitting van de commissie.
Afdeling 4. Jaarprogramma
In overeenstemming met de bepalingen uit artikel 8 stelt de commissie een agenda van haar werkzaamheden en hoorzittingen op.
De uitvoering van het debatprogramma wordt door de leden van de commissie in thematische groepen verricht.
De gemeenteambtenaar die verantwoordelijk is voor participatie (burgerraadplegingen en -ontmoetingen) is lid van elk van de thematische groepen die worden opgericht binnen de commissie.
In het kader van de uitvoering van het programma, is het in het bijzonder zijn of haar taak om:
- Ervoor te zorgen dat de doelstellingen van de commissie worden gerespecteerd.
- Op te treden als schakel tussen de thematische groepen enerzijds en de leden va het college van burgemeester en schepenen en de betrokken gemeentediensten anderzijds.
Binnen de commissie worden de adviezen en aanbevelingen geformuleerd bij consensus. In geval van een impasse die verhindert om de adviezen en aanbevelingen aan te nemen die op de agenda staan, kan de commissie overgaan tot een stemming met gekwalificeerde meerderheid (met twee derden) van de aanwezige leden.
Hoofdstuk IV: Voorrechten en werkregels die van toepassing zijn op de leden
Een lokaal en het nodige materiaal om de bijeenkomsten te organiseren worden ter beschikking gesteld van de commissie in functie van de beschikbare middelen.
De leden van de commissie verbinden zich ertoe om met de nodige toewijding mee te werken.
Hoofdstuk V: Slotbepalingen
De deelname aan de commissie geeft elk aanwezig lid, met uitzondering van de leden van het college van burgemeester en schepenen, de gemeenteambtenaar die verantwoordelijk is voor participatie (burgerraadplegingen en -ontmoetingen) en andere gemeenteambtenaren die worden gevraagd, recht op een vrijwilligersvergoeding van 34 euro per plenaire zitting, zoals bedoeld in de wetgeving betreffende het vrijwilligerswerk.
Er worden twee deskundigen aangesteld die worden erkend voor hun expertise in verband met de geschiedenis van de Belgische kolonisatie in Afrika met als doel om de gemengde participatieve commissie te begeleiden bij haar werkzaamheden.
Die deskundigen moeten afkomstig zijn uit de academische wereld, de culturele wereld en/of de overheid.
In functie van hun statuut worden zij vergoed door een factuur voor prestaties vooraf en door presentiegeld van 250 euro per plenaire zitting.
Het college van burgemeester en schepenen neemt een beslissing over alle interpretatiegeschillen met betrekking tot de bepalingen uit dit reglement.
Zetelen in deze commissie houdt de plicht in elkaars mening te respecteren.
Voor het goede verloop van de werkzaamheden van de commissie zijn de leden gebonden door een discretieplicht.