HOOFDSTUK 1: ALGEMENE BEPALINGEN
Artikel 1: Definities
Voor de toepassing van dit reglement wordt verstaan onder:
Participatieve Tuinen: terrein bestaande uit meerdere aangrenzende percelen dat eigendom is van Infrabel en door de gemeente Etterbeek wordt gehuurd en ingericht met verschillende projecten rond stadslandbouw. Met uitzondering van de onthaalzone, die toegankelijk is voor het publiek, zijn de andere ruimten uitsluitend toegankelijk voor de deelnemers die de code van het hangslot hebben ontvangen in overeenstemming met dit reglement.
Onthaalzone: zone die vrij toegankelijk is voor het publiek tijdens de openingsuren van de parken. De gemeenschapswachten staan hiervoor in.
Kruidenspiraal: stenen constructie in de vorm van een spiraal waarin kruiden worden gekweekt.
Insectenhotel (ook insectenhuis genoemd): voorziening gemaakt van verschillende materialen (kleine takken, geboorde houten stammen, enz.) ontworpen om insecten en spinachtigen aan te moedigen om er eitjes te leggen en te overwinteren.
Moestuinperceel: strook grond die bedoeld is om moestuinplanten en/of sierplanten te kweken.
Talud: hellende strook grond, gelegen tussen de bovenste groentepercelen en het onderste gedeelte van de Participatieve Tuinen, van de onthaalzone tot de bijenstal.
Collectieboomgaard: ruimte beplant met fruitbomen en fruitstruiken, bedoeld om oude variëteiten in stand te houden.
Programma “De natuurkant van Etterbeek”: programma van gratis activiteiten die elk jaar worden georganiseerd in de Participatieve Tuinen.
Kandidaat-gebruiker: de natuurlijke persoon of rechtspersoon die een aanvraag hee ingediend om deel te nemen aan een of meerdere projecten in de Participatieve Tuinen naar aanleiding van een bezoek aan de site.
Gebruiker: natuurlijke of rechtspersoon die betrokken is bij een of meerdere projecten in de Participatieve Tuinen.
Constructie: elke bouw in hout, beton of andere materialen zoals een gereedschapshuisje, tuinhuis, aardappeltoren, serre, zaaitafel en persoonlijke compostrecipiënt, enz.
Sierplant: decoratieve plant die vanwege zijn esthetische aantrekking wordt gekweekt.
Moestuinseizoen: periode van de maand mei tot en met de maand oktober.
Artikel 2: Toepassingsgebied
Dit reglement is van toepassing op elke natuurlijke of rechtspersoon die betrokken is bij een of meerdere projecten in de Participatieve Tuinen van Etterbeek.
Artikel 3: Verdeling en inrichting van de Participatieve Tuinen
De Participatieve Tuinen hebben een oppervlakte van ongeveer 3.700 vierkante meter en liggen aan de achterkant van de Nieuwelaan. Ze omvatten:
- Een onthaalzone die toegankelijk is zoals een openbaar park, bestaande uit een kruidenspiraal, een insectenhotel en een bloemenperk, die gezamenlijk worden onderhouden.
- Moestuinpercelen in het hoger gelegen deel van de site, aangelegd in 2023.
- Een collectieve compostplaats, die wordt beheerd met de steun van de vzw Worms.
- Een tuinhuis uitgerust met een systeem om regenwater op te vangen in 6 citernes (6000 liter voorraad), een stoel, tafels en basisgereedschap.
- Een collectieve en inclusieve tuin, die wordt geleid door onze partnerverenigingen. Deze omvat verhoogde kweekbakken en een boog voor klimplanten. Er wordt momenteel ook een collectieve muurschildering gemaakt.
- De moestuin van Logement et Harmonie sociale, waar de moestuinpercelen voornamelijk zijn voorbehouden aan de huurders van Log’Iris.
- Een collectieboomgaard, waar workshops en onderhoudswerkzaamheden plaatsvinden tijdens het seizoen.
- Een vijver, die wordt beheerd door vrijwilligers van Natagora en moestuiniers.
- Een didactische bijenstal, waar elk jaar een initiatie wordt georganiseerd om kennis te maken met de bijenteelt.
- Een ruimte gewijd aan groenteteelt, waarvan de opbrengst wordt verkocht via de sociale kruidenierswinkel van het OCMW. Deze omvat 3 tunnels en kweekplanten en 5 citernes (voorraad van 3000 liter water).
HOOFDSTUK 2: BEZOEK EN INSCHRIJVING
Artikel 4: Bezoek
Iedereen die dat wil kan bij de dienst Ecologische Transitie van de gemeente een afspraak maken om een bezoek te brengen aan de Participatieve Tuinen. Tijdens dat bezoek worden de projecten en de mogelijkheden om eraan mee te werken in detail toegelicht. Bezoekers ontvangen dit reglement, een inschrijvingsformulier en het programma “De natuurkant van Etterbeek”, dat een overzicht biedt van de activiteiten die in de Participatieve Tuinen worden georganiseerd.
Artikel 5: Inschrijving
Aanvragen om deel te nemen aan een of meerdere projecten in de Participatieve Tuinen worden ingediend aan de hand van het formulier dat wordt uitgedeeld tijdens het bezoek. Dat kan via e-mail naar duurzaam.etterbeek@etterbeek.brussels of aan het onthaal van het gemeentehuis.
Uiterlijk een maand na de aanvraag wordt een ontvangstbevestiging verstuurd. Nieuwe aanvragen voor moestuinpercelen worden toegevoegd aan de bestaande wachtlijst.
Artikel 6: Gegevensbescherming
De gemeente Etterbeek verzamelt persoonsgegevens van kandidaat-gebruikers om zo goed mogelijk aan de deelnameaanvraag tegemoet te komen. Deze gegevens worden bewaard tijdens de administratieve gebruikstermijn en worden niet doorgegeven aan derden.
Kandidaat-gebruikers en gebruikers kunnen op elk moment vragen om hun gegevens te raadplegen of te corrigeren door contact op te nemen met de dienst Ecologische Transitie. Wie niet tevreden is, kan contact opnemen met de functionaris voor gegevensbescherming via e-mail (dpo@etterbeek.bussels) of per brief (Kazernenlaan 31/1, 1040 Etterbeek).
HOOFDSTUK 3: BETROKKENHEID EN GEBRUIKSVOORWAARDEN
Artikel 7: Betrokkenheid
Als er een plaats beschikbaar is bij het project of de projecten waarvoor een kandidaat-gebruiker interesse heeft, neemt de dienst Ecologische Transitie contact op met de betrokkene via e-mail of per brief met de vraag om dit reglement ondertekend terug te sturen. De kandidaat-gebruiker stuurt het ondertekende reglement terug naar de dienst Ecologische Transitie om de betrokkenheid bij het project en het statuut van gebruiker te bevestigen.
Als het reglement niet binnen veertien dagen na de uitnodiging van de dienst Ecologische Transitie wordt teruggestuurd, zal de dienst maximaal twee herinneringen versturen. Als er na die herinneringen geen reactie komt, wordt de kandidatuur geschrapt.
Artikel 8: Gebruiksvoorwaarden
Deelname aan de projecten van de Participatieve Tuinen is gratis.
De gemeente stelt de gebruikers een basispakket met gereedschap ter beschikking, dat wordt opgeslagen in het tuinhuisje naast de collectieve compostplaats. Het is de verantwoordelijkheid van de gebruikers om het gereedschap te vervangen in geval van schade of diefstal. Het staat de gebruikers vrij om, op eigen kosten, extra gereedschap toe te voegen als zij dat nodig achten.
De gebruikers moeten het zaaigoed financieren.
Het staat de gebruikers vrij om samen een kandidatuur in te dienen voor een gemeentelijke subsidie Ecologische Transitie om financiële steun te krijgen.
HOOFDSTUK 4: BETROKKENHEID EN BEHEER VAN DE GEBRUIKTE RUIMTEN
Artikel 9: Betrokkenheid bij de Participatieve Tuinen
De betrokkenheid bij een of meerdere projecten in de Participatieve Tuinen wordt geformaliseerd met de ondertekening van dit reglement. Die handtekening geldt als een verbintenis voor het lopende moestuinseizoen, tot aan het begin van het volgende moestuinseizoen. Het reglement moet opnieuw worden ondertekend aan het begin van elk nieuw seizoen.
Gebruikers kunnen hun betrokkenheid op elk moment stopzetten op voorwaarde van een opzeggingstermijn van een maand. Zij moeten de dienst Ecologische Transitie hiervan op de hoogte brengen via e-mail of per gewone brief.
Op voorwaarde van dezelfde opzeggingstermijn kan de gemeente de betrokkenheid op elk moment stopzetten als gebruikers zich niet aan het reglement houden en dat nadat een voorafgaande ingebrekestelling zonder gevolg is gebleven. In geval van ernstig fout van een gebruiker kan de gemeente de betrokkenheid zonder opzeggingstermijn stopzetten.
Artikel 10: Algemeen beheer van de gebruikte ruimten
Om de rust op de site te garanderen, gelden de volgende maatregelen:
- De codes van de hangsloten worden toevertrouwd aan de deelnemers na ondertekening van dit reglement. Deze zijn vertrouwelijk en mogen niet worden doorgegeven.
- De laatste persoon die de ruimten voorbehouden aan deelnemers verlaat, moet het hangslot goed sluiten en de code doordraaien.
- Buiten de openingsuren van de onthaalzone van de Participatieve Tuinen hebben de deelnemers toegang tot hun percelen, maar moeten zij het hek en de hangsloten sluiten om te vermijden dat externe toegang hebben tot de site.
De gebruikers verbinden zich ertoe om:
- het onkruid te wieden in de onmiddellijke omgeving van de ruimten die zij gebruiken;
- deel te nemen aan de collectieve dynamiek en zich in te zeen voor het waterbeheer, de compostplaats, de trappen, het gereedschap en de verfraaiing van de gemeenschappelijke ruimten;
- water en compost rationeel te gebruiken en te delen met alle deelnemers;
- het hele jaar door te zorgen voor de goede inrichting, de netheid en het onderhoud van de ruimte die hen ter beschikking wordt gesteld en, in het algemeen, om het als een “voorzichtig en redelijk persoon” te gebruiken volgens de betekenis die is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek en in de rechtspraak;
- elke vorm van overlast voor de omwonenden te vermijden, in het bijzonder buiten de openingsuren van de Participatieve Tuinen;
- om te kweken met behulp van teeltmethoden die door de biologische landbouw zijn erkend, zonder pesticiden, onkruidverdelgers of chemische meststoffen en om geen genetisch gemanipuleerde zaden te gebruiken. Enkel biociden die in de biologische landbouw worden gebruikt zijn toegelaten op voorwaarde dat de preventieve maatregelen ter bestrijding van ziekten en ongedierte eerder effectief werden toegepast. Alleen bodemverbeteraars afkomstig van compost of natuurlijke aftreksels zijn toegelaten.
- de strook van één meter breed langs de geluidswerende muur vrij te houden van alle beplantingen, bomen, struiken, kreupelhout, puin en andere rommel, zodat de medewerkers en afgevaardigden van Infrabel deze muur op elk moment kunnen controleren;
- ervoor zorgen dat ze de maatregelen tegen de verspreiding van tijgermuggen toepassen, die regelmatig door de gemeente worden meegedeeld;
- eventuele coördinatievergaderingen bij te wonen;
- in het belang van de eerlijkheid tegenover andere gebruikers en kandidaat-gebruikers op de wachtlijst, is het verboden om een ruimte op naam van een derde te bezetten;
- geen invasieve en/of grote planten te kweken, zoals vlinderstruiken, Japanse duizendknoop, reuzenbalsemien, enz.
- geen bomen of struiken van meer dan 2 meter te planten;
- de heggen, omheiningen, bomen en andere structurele elementen van de Participatieve Tuinen niet te gebruiken als drager voor planten of andere inrichtingen;
- geen enkele constructie te bouwen zonder voorafgaande toestemming van het college van burgemeester en schepenen;
- een verzekering “burgerlijke aansprakelijkheid” en “lichamelijke ongevallen privéleven” af te sluiten;
- zich te laten vaccineren (met name tegen tetanus) en in orde te zijn met het ziekenfonds.
Het is ten strengste verboden om het talud te betreden, te bebouwen of te bewerken met het risico dat deze instort.
Artikel 11: Jaarlijkse controlebezoeken
De dienst Ecologische Transitie van de gemeente brengt jaarlijkse meerdere bezoeken tijdens het hoogseizoen om de toestand van de gebruikte ruimten te beoordelen. In geval van niet-gebruik of slecht beheer, moet de gebruiker zich verantwoorden tegenover de dienst Ecologische Transitie. Als de verantwoording niet ontvankelijk is, wordt de situatie toegelicht aan het college van burgemeester en schepenen, die al dan niet de beslissing neemt om de ruimte toe te kennen aan een andere gebruiker.
Artikel 12: Specifiek beheer en onderhoud van de moestuinpercelen
§1. De moestuinpercelen die ter beschikking worden gesteld zijn bestemd voor de teelt van moestuinplanten, kruiden en sierplanten, voor particuliere consumptie en zonder winstoogmerk.
§2. Het is ten strengste verboden om het moestuinperceel over te dragen, te verdelen, te ruilen of te laten bewerken door een derde zonder voorafgaande toestemming van de gemeente.
§3. Gebruikers die niet in de mogelijkheid zijn om hun moestuinperceel te verbouwen of hun terrein normaal te onderhouden (wegens een lange reis, ziekte...) zijn verplicht om de dienst Ecologische Transitie van de gemeente hiervan zo snel mogelijk en schriftelijk op de hoogte te brengen.
§4. Gebruikers mogen de afmetingen van de moestuinpercelen en de gemeenschappelijke paden niet wijzigen.
§5. Om de visuele harmonie van de Participatieve Tuinen te garanderen en elke vorm van vervuiling te vermeiden, zorgen de gebruikers ervoor dat hun perceel in het landschap integreert. De beschermingsnetten van hun gewassen moeten bijvoorbeeld een discrete kleur hebben (zwart, wit, groen of bruin), de diameter van opbindstokken mag niet groter zijn dan 4 centimeter en het gebruik van plastic is verboden.
HOOFDSTUK 5: VERBINTENISSEN VAN DE GEMEENTE
De gemeente verbindt zich ertoe om:
- te zorgen voor de algemene coördinatie en communicatie van de site via de website, Facebookpagina, gemeenteblad, WhatsAppgroep van de moestuiniers en de mailinglist “Trait d'Union” voor de deelnemers en de nieuwsbrief “Duurzaam Etterbeek”;
- ontmoetingen te organiseren voor de coördinatie en de opvolging van het project en evaluatiemomenten naargelang de behoeften;
- te zorgen voor een regelmatige opvolging van vragen of moeilijkheden van deelnemers;
- de toegangscodes van de Participatieve Tuinen te bezorgen aan de gebruikers;
- te zorgen voor het algemene beheer van de site en het onderhoud van de door de gemeente ter beschikking gestelde faciliteiten: terbeschikkingstelling en onderhoud van een tuinhuisje, een regenwateropvangsysteem, compostbakken, inrichtingen voor de boomgaard, een bijenstal, onderhoud van de onthaalzone, afbakening van de moestuinpercelen;
- ervoor te zorgen dat de percelen eerlijk en rechtvaardig worden toegewezen, met name door twee of drie keer per jaar te controleren of ze goed worden gebruikt.
HOOFDSTUK 6: ANDERE BEPALINGEN
Artikel 13: Beroep
Het college van burgemeester en schepenen neemt een beslissing over alle interpretatiegeschillen met betrekking tot de bepalingen uit dit reglement.
Artikel 14: Inwerkingtreding
Dit reglement treedt in werking op 14/05/2025.
